Laatste update op 18 september 2022

Ieder kwartaal komen bedrijven met financiële cijfers van de afgelopen periode. Termen als ‘EBITDA’ en ‘adjusted profit‘ worden rondgestrooid alsof iedereen ze begrijpt.

Toch is het als serieuze belegger verstandig om iets te weten over de meest gangbare winstbegrippen. Zo nu en dan een jaarrekening doorpluizen kan het verschil betekenen tussen het kopen van een goedkoop pareltje of een gouden drol. Hieronder enkele termen die iedere aandelenbelegger zou moeten weten.

Omzet en winst

Zie in onderstaande afbeelding een verkorte opbouw van een typische winst- en verliesrekening. De onderstaande tekst geef per onderdeel uitleg over de winstbegrippen. Zowel de Nederlandse als de Engelse termen worden genoemd. Jaarrekeningen van beursgenoteerde bedrijven zijn doorgaans in het Engels geschreven.

Omzet is het totaal van alle inkomsten die een bedrijf genereert uit verkopen of het leveren van diensten. Uiteraard worden er tijdens de normale bedrijfsvoering ook kosten gemaakt. Het resultaat uit omzet minus kosten is de brutowinst.

Brutowinst is een winstbegrip die aangeeft hoeveel geld er overblijft voordat er allerlei boekhoudkundige verrekeningen worden gemaakt. Meestal zijn er nog overige kosten met de brutowinst gemoeid, zoals administratieve kosten of salarissen. Uiteindelijk blijft dan de operationele winst over. In het Engels wordt vaak de term EBITDA gebruikt, wat een afkorting is voor ‘Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortization.’ Kortweg is dit de winst voordat rente, belastingen en afschrijvingen ervan afgetrokken zijn.

Nadat afschrijvingen verrekend zijn blijven inkomsten voor belastingen en rente over. De term EBIT komt in veel jaarrekeningen voor. Dit staat voor ‘Earnings Before Interest and Taxes.’

Zodra ook de belastingen en rente eraf zijn gehaald, blijft de nettowinst over. Dit is de winst die ook daadwerkelijk gebruikt kan worden voor het uitkeren van dividenden of nieuwe investeringen.

Hoe te gebruiken

De cijfers op zich zeggen helaas niet veel. Er zijn enkele berekeningen nodig om tot goede conclusies te komen. Bovendien worden de meeste cijfers pas veelzeggend als minimaal 5 tot 10 jaren vergeleken worden met elkaar. Zo is er onder andere de brutowinstmarge:

Brutowinstmarge = (Omzet – Kosten van omzet) / Omzet

De brutowinstmarge geeft aan hoeveel procent er overblijft van de omzet nadat kosten ervan afgetrokken zijn. Een stijgende brutowinstmarge door de jaren heen duidt erop dat het bedrijf steeds efficiënter wordt. Enkel een stijgende omzet is onvoldoende. Als kosten ook stijgen, kan dat de marge behoorlijk onder druk zetten. Let dus altijd op de verhouding tussen omzet en kosten.

Twee andere veelgebruikte winstratio’s zijn de inkomsten per aandeel en de P/E (price/earnings) ratio:

Inkomsten per aandeel = Nettowinst / Aantal uitstaande aandelen

P/E ratio = Prijs per aandeel / Inkomsten per aandeel

De inkomsten per aandeel geven theoretisch weer wat u als belegger aan rendement mag verwachten per aandeel. De P/E-ratio geeft aan hoeveel beleggers bereid zijn om voor het aandeel te betalen. Een hoge P/E-ratio kan erop duiden dat een aandeel aan de dure kant is. Voor de P/E geldt dat deze pas betekenisvol wordt als er vergeleken wordt met P/E-ratio’s van sectorgenoten. Pas dan is te concluderen of een aandeel goedkoop of te duur is.

Analyse

Het begrijpen van winstbegrippen maakt het analyseren van aandelen gemakkelijker. Meer over aandelenanalyse in deze artikelen: