Laatste update op 9 september 2022
Een doel is onmisbaar voor iedere belegger. Het geeft je richting en houvast, ook wanneer markten instorten. Beleggen zonder doel heeft als nadeel dat je sneller fouten maakt waar je achteraf spijt van krijgt.
Maar hoe stel je een effectief doel op?
In een ouder artikel heb ik dit onderwerp al eens aangesneden. Dat was echter in het Engels geschreven. Tijd voor een update in het Nederlands.
Waarom een doel noodzakelijk is voor iedere belegger
Het hebben van een doel heeft veel voordelen als het gaan om financieel succes. Doelen geven onder andere:
- Duidelijkheid over wat je wilt.
- Richting.
- Een motivatie om door te zetten.
- Een specifiek plan om te volgen.
Er is veel onderzoek gedaan naar het nut van concrete doelen.
Zo is er een beroemd onderzoek uit 1979 die MBA (Master of Business Administration) studenten volgde. Van deze studenten had 3% concrete doelen opgesteld, 13% had onbeschreven doelen en 84% had geen doelen. Na 10 jaar bleken de studenten met concrete doelen meer dan 10 keer zoveel te verdienen als de rest van de studenten bij elkaar!
Zeker voor een beginnende belegger is een doel opstellen een goede eerste stap. De beurs kan overweldigend zijn als je onervaren bent. Doelen geven houvast om de eerste stappen te zetten op onbekend terrein.
Een goed doel zorgt voor duidelijkheid over vervolgstappen, hoeveel tijd je nodig hebt en waarin je moet beleggen.
Zo formuleer je een goed doel
Een effectieve manier om doelen op te stellen is met behulp van de ‘SMART-methode’. SMART staat voor:
- Specifiek: Geef concreet aan wat je wilt bereiken.
- Meetbaar: Koppel je doel aan meetbare getallen.
- Acceptabel: Zorg ervoor dat het voor jezelf en anderen acceptabel is.
- Realistisch: Het moet realistisch haalbaar zijn.
- Tijdgebonden: Een goed doel heeft een start- en een einddatum.
Met deze methode worden je doelen concreet en haalbaar. Een vaag doel die niet specifiek is zul je uiteindelijk vergeten en naast je neerleggen.
Een goed doel vanuit deze methode zou bijvoorbeeld zijn:
Een soortgelijk doel is concreet en tijdgebonden, maar je weet ook snel of deze haalbaar is. Als het niet lukt om iedere maand 200 euro opzij te leggen, dan weet je dat het moeilijk wordt om bovenstaande doel te behalen.
Het evalueren van je doelen is dus net zo belangrijk als het opstellen ervan, wat ook in onderstaande stappenplan terugkomt.
Stap 1: Specifiek maken
De eeste stap is om je doel zo specifiek mogelijk te maken. Vage doelen zijn bij voorbaat al onhaalbaar.
Voorbeelden van specifieke doelen zijn:
- Financieel onafhankelijk worden.
- De studie van je kinderen kunnen betalen.
- Je huis in x jaar afbetalen.
- Een tweede inkomen aan passieve inkomsten genereren.
Bovenstaande doelen zijn specifiek, maar nog niet zozeer aan tijd gebonden. Dat volgt in stap 4.
Probeer eerst duidelijk te krijgen wat je wilt en maak dat concreet. Veel mensen weten niet wat ze willen. Zodra je dat wel weet wordt het gemakkelijker om de volgende stappen te doorlopen.
Stap 2: Meetbaar maken
Het voordeel van beleggen is dat je prestaties dagelijks meetbaar zijn. De meeste brokers en banken hebben uitgebreide rapporten om op te vragen. Dat maakt het wel zo gemakkelijk om je voortgang bij te houden.
Soms kan het echter zo zijn dat je vermogen verspreid is over meerdere rekeningen. Dat maakt het lastig om je totale portefeuille in zijn geheel bij te houden. Een softwarepakket zoals Microsoft Excel of Portfolio Performance kan dan helpen om dat inzicht wel te krijgen.
Stap 3: Is het acceptabel voor jezelf en anderen?
Als je geen partner hebt hoef je aan niemand je doelen te rechtvaardigen. Je bent in principe vrij om te doen wat je wilt. Zolang je zelf achter je doelen staat, staat niets je in de weg om ze na te streven.
Dat is een ander verhaal als je een partner of gezin hebt. Je kunt niet zomaar geld in een beleggingsportefeuille stoppen als dat geld ergens anders voor nodig is.
Praat er dus over met je partner of gezin. Hoe meer mensen achter je doel staan, hoe gemakkelijker het wordt om het uiteindelijk te behalen.
Stap 4: Maak het realistisch en tijdgebonden
‘Realistisch’ en ’tijdgebonden’ gaan samen. Bij tijdgebonden beleggingsdoelen gaat het vaak om de beleggingshorizon. Dat is de periode waarin je ongestoord je vermogen kunt beleggen, zonder het te hoeven gebruiken.
Voor beleggen is het zo:
Stel je hebt een doel om in 3 jaar tijd een vermogen van 5.000 euro te willen verdubbelen, zonder extra inleg. Een snelle berekening toont dat je dan minimaal 23,3% rendement per jaar moet behalen. Je kunt eens een positief jaar hebben, maar met aandelen en ETF’s is dat praktisch onhaalbaar. Dus je bent aangewezen speculatieve effecten zoals opties.
Maar dan geldt het volgende:
Want alles dat omhoog kan, kan ook naar beneden. Bovendien kun je met veel speculatieve beleggingen zelfs meer verliezen dan je inleg.
Kies dus een realistische beleggingshorizon voor je doel.
Onderstaande tabel laat bijvoorbeeld zien welk bedrag je kunt opbouwen na 18 jaar bij een bepaalde inleg en rendement.
Een realistisch doel is dus haalbaar binnen de periode die je kiest. Een lager rendement nastreven is altijd beter dan hoge rendementen. Bovendien kun je dan meer defensief beleggen, wat mogelijk minder stress geeft.
Stap 5: Begin defensief en klein
Deze stap is vooral voor de onervaren belegger. De beurs kan intimiderend zijn, ook als je een concreet doel hebt opgesteld. Kies in eerste instantie voor een defensieve aanpak. In het begin is vermogensbehoud namelijk belangrijker dan winst. Uiteindelijk zal het effect van samengestelde rente je vermogen laten groeien.
Defensieve beleggingen zijn onder andere:
- ETF’s van obligaties.
- ETF’s die een gangbare index volgen (AEX of DAX).
- Losse obligaties van AAA tot A kwaliteit.
Ook cash op een spaarrekening is een vorm van defensief beleggen. Helaas levert dat al tijden geen rente op, dus die tellen we even niet mee in bovenstaande lijst.
Zodra je wat meer ervaring krijgt kun je met aandelen beginnen.
Stap 6: Evalueer tenminste jaarlijks
Je leven verandert en zo mogelijk ook je privéomstandigheden. Evalueren is dan nuttig omdat onder andere de volgende dingen kunnen gebeuren:
- Je doelen zijn gewijzigd.
- Je beleggingshorizon is korter of langer geworden.
- Het beoogde rendement is niet behaald.
- Je hebt een partner gekregen die niet zo dol is op je doelen.
- Financiële tegenslagen hebben je vermogen aangetast.
Allemaal redenen om de afgelopen 5 stappen opnieuw te doorlopen. Wees flexibel, dan houd je het lang vol. Tegenslagen en veranderingen zijn nu eenmaal onderdeel van het leven.
Conclusie
Een concreet en haalbaar doel opstellen is bijzonder nuttig voor iedere belegger. Zonder doelen weet je niet waarvoor je wilt beleggen. Dan maak je snel fouten en keuzes die je vermogen zullen aantasten.
Goede doelen zijn SMART: specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden.
Via bovenstaande aanpak zul je altijd haalbare doelen opstellen die je beleggingsavontuur tot een goed einde zullen brengen.
