Voor veel mensen is budgetteren geen hobby. Iedere maand alle uitgaven bijhouden in een complexe spreadsheet is niet bepaald enerverend. Gelukkig kan dat ook anders.
Budgetteren is een noodzakelijk kwaad. Hieronder volgt een praktische methode zonder spreadsheets en ingewikkelde overzichten.
Waarom budgetteren?
Je zult het vaker lezen, maar een gezonde financiële situatie begint bij budgetteren. Budgetteren is als volgt te omschrijven:
Het bijhouden van je financiën heeft enkele grote voordelen:
- Het voorkomt dat je geld uitgeeft dat je niet hebt.
- Het geeft gemoedsrust als je weet wat eruit gaat en binnenkomt.
- Je bent beter voorbereid op financiële noodgevallen.
- Je hebt snel door op welke uitgaven bespaard kan worden.
‘Budgetteren’ is echter soms een vies woord. Veel mensen hebben het idee om met ellenlange spreadsheets bezig te moeten zijn. Het kan dan een tijdrovende en vooral saaie bezigheid zijn.
Het is echter mogelijk om effectief te budgetteren zonder ingewikkelde overzichten. Zie hieronder voor een praktische methode in 5 stappen.
Stap 1: Je doel bepalen
Het doel van effectief budgetteren is dat er maandelijks meer geld binnenkomt dan eruit gaat. De vraag is alleen: hoeveel meer?
Bij stap 1 moet je dus de volgende vraag kunnen beantwoorden:
- Hoeveel geld wil ik maandelijks overhouden?
Is dat 10 euro? Of 100 euro? Of structureel een bepaald percentage van je inkomen?
Het is van belang om hier een duidelijk antwoord op te krijgen. Je antwoord bepaalt namelijk hoe cruciaal en lastig stappen 3 t/m 5 zullen worden.
Het is gemakkelijker om 10 euro per maand te besparen dan bijvoorbeeld structureel 50% van je inkomsten. De kans is groot dat je in dat laatste geval drastische aanpassingen in je leefstijl moet doorvoeren.
Om erachter te komen wat je maandelijks wilt overhouden, kan het helpen om te bepalen wat je met het overschot wilt doen. Bijvoorbeeld:
- Sparen zodat je over 30 jaar een aanvulling op je pensioen hebt.
- Beleggen om over 10 jaar financieel onafhankelijk te zijn.
- Uitgeven aan die mooie dure laptop die je nu niet kunt kopen.
Bedenk dus wel: hoe hoger het bedrag dat je maandelijks wilt overhouden, hoe lastiger de volgende stappen zullen worden.
Stap 2: Inzicht krijgen in inkomsten en uitgaven
Inzicht krijgen in je maandelijkse inkomsten en uitgaven is tegenwoordig gemakkelijker dan ooit. En nee, dat betekent dat we dus geen ingewikkelde spreadsheets en overzichten gaan bijhouden.
De meeste banken houden je inkomsten en uitgaven per maand bij in hun app. In de ING app heb je bijvoorbeeld het ‘Inzicht’ overzicht. Je inkomsten en uitgaven zijn direct van elkaar gescheiden. Bovendien zijn al je geldstromen automatisch gecategoriseerd. Andere banken hebben soortgelijke overzichten.
Door een blik op dit overzicht te werpen weet je direct of je maandelijks geld kwijtraakt of overhoudt. Je weet dus nu ook of je een probleem hebt.
Voor mensen met iets meer eisen is er MijnGeldzaken.nl.
Het is iets minder laagdrempelig dan de app van een bank, maar het biedt je de mogelijkheid om over meerdere rekeningen van verschillende banken te budgetteren. Er is een directe koppeling met je rekening en het categoriseren van geldstromen gaat vrijwel automatisch.
Stap 3: Inkomen verhogen
Deze stap is vaak lastig, maar het kan je problemen direct verhelpen. Namelijk: is het mogelijk om je inkomen te verhogen?
Bijvoorbeeld door:
- Een andere baan te nemen.
- Niet meer parttime te werken.
- Extra klussen aan te nemen.
Let wel: een hoger inkomen zal een slecht uitgavenpatroon niet doorbreken. Ook mensen met een hoog inkomen kunnen alles met gemak uitgeven. Deze stap is dus alleen effectief als je uitgaven niet verder oplopen.
Het is mooi als je met een hoger inkomen al geholpen bent. Helaas is dat voor veel mensen niet genoeg…
Stap 4: Uitgaven schiften
Je uitgaven vallen grofweg in twee groepen: wensen en noodzaak. Voordat je uitgaven kunt reduceren moet je weten in welke groep ze vallen. Noodzakelijke uitgaven zijn onoverkomelijk. Wensen zijn zaken waar je prima zonder kunt.
Stel je dus de vraag: welke betalingen zijn verplichtingen of nodig om te overleven?
Wees kritisch. Veel uitgaven vallen waarschijnlijk onder het ‘wensenlijstje’. Zie een voorbeeld hieronder:
Wensen | Noodzaak |
Abonnementen Dure kleding Gas water licht (boven basisbehoefte) Dure snacks, frisdrank en andere ‘extra’ boodschappen Extra (aanvullende) verzekeringen Etentjes Dure meubels Dure vakanties Alle hobby uitgaven |
Huur/hypotheek Betaalbare functionele kleding Gas water licht (basisbehoefte) De meeste boodschappen Gangbare verzekeringen Belastingen |
De kunst is nu om je wensenlijst zodanig uit te kleden totdat je doel bereikt is.
Stap 5: Uitgaven verlagen
Nu komt de meest lastige stap: het verlagen van de uitgaven in je wensenlijstje.
Voor veel mensen kan het psychisch zwaar zijn om afscheid te moeten nemen van bepaalde luxes. Toch is het een noodzaak. Neem desnoods de tijd en bespaar iedere maand een beetje.
Zodra je bezig bent en resultaat ziet, zul je verslaafd raken aan besparen. Je komt er ook snel achter dat je prima zonder de meeste luxes kunt leven.
Begin met zaken waarop gemakkelijk te besparen valt. Bijvoorbeeld:
- Abonnementen opzeggen.
- Geen dure kleding meer kopen.
- Minder douchen en/of de thermostaat lager.
- Niet meer uit eten.
Als je hiermee begint merk je vrijwel direct resultaat.
Doe dit net zolang totdat je doel in stap 1 is bereikt. Daarna is het in principe niet meer nodig om nog verder te besparen.
De keus is dan aan jou: wil ik nog meer besparen of wil ik kunnen leven met een bepaalde mate van luxe?
De kunst van het herhalen
Om niet weer in oud gedrag te vervallen is het verstandig om periodiek stappen 1 t/m 5 te herhalen.
Het is niet nodig om dit maandelijks te doen, maar eens per kwartaal kan geen kwaad. Daarmee houd je jezelf scherp, maar zie je mogelijk ook nieuwe uitgaven die bespaard kunnen worden.
Bovendien kan je doel of inkomen plotseling wijzigen.
Kortom: periodiek herhalen is een noodzaak als je effectief wilt budgetteren.
Tot slot
Het woord ‘budgetteren’ staat voor veel mensen gelijk aan ‘dieet’. Een bijzonder vervelende bezigheid waar niemand naar uitkijkt.
Met bovenstaande 5 praktische stappen wordt budgetteren een eitje. Geen uitgebreide overzichten en geen ellenlange lijsten met al je kleine uitgaven.
Is je financiële situatie op orde? Dan wordt het tijd om te beginnen met beleggen: Beginnen met beleggen: je eerste 5 stappen op de beurs.