De VIX index: waarom heet dit de angstbarometer?

Laatste update op 26 juli 2022

Als beleggers het over de ‘angstbarometer’ hebben, dan bedoelen ze vaak de VIX index. De VIX index die ook wel bekend staat als de volatiliteitsindex weergeeft de mate van beweeglijkheid van de markten, specifiek die van de S&P500 index.

De stand van de index wordt vaak als indicator gebruikt voor naderend onheil. Vandaar dat het ook wel de angstbarometer genoemd wordt.

Wat is het?

De VIX index is een maatstaf voor de volatiliteit (beweeglijkheid) van de S&P500 index. De koers wordt bepaald door een berekening uit optieprijzen. Dit gebeurt gebruikelijk over een periode van 30 dagen. Er zijn soortgelijke graadmeters voor andere indices waaronder de AEX, maar de VIX is de meest bekende.

Gebruikelijk is dat de koers van de VIX sterk stijgt als de koersen van aandelen sterk dalen. Andersom is het ook zo dat de VIX laag staat op het moment dat aandelenkoersen rustig voortkabbelen.

Daarmee wordt de VIX vaak gebruikt als indicator van het marktsentiment. Op het moment dat de VIX erg hoog staat overheerst er pessimisme op de markt. Andersom geldt ook dat er vrees heerst voor een omslag in de markt als de VIX langdurig laag staat.

Wat kun je ermee

De VIX kan als aanwijzing dienen om te bepalen of het een goed of slecht idee is om in te stappen. Dat wil zeggen dat de VIX het beste tegengesteld gebruikt kan worden.

Een hoge VIX betekent pessimisme, oftewel sterk dalende koersen. Sterk gedaalde koersen leveren een mooi instapmoment op. Andersoms is een lage VIX vooral een indicator om het rustiger aan te doen op de beurs. Iedereen is net wat te optimistisch gestemd en koersen kunnen daarmee buitenproportioneel hoog staan.

Onderstaande grafiek laat de ontwikkeling van de VIX en de S&P500 sinds 1990 zien. Wat onder andere opvalt is dat de VIX een zeer hoge volatiliteit kende rond oktober 2008. Rond die tijd begon de kredietcrisis en daarmee een lange periode van dalende koersen voor de S&P500. De koers van de VIX is lager en minder grillig in tijden van stijgende aandelenkoersen.

De VIX index over tijd
Bron: CBOE.com

Beleggen in de VIX

Het is niet mogelijk om rechtstreeks in de VIX te beleggen. Dit kan alleen met afgeleide producten zoals futures of ETF’s. Beide producten zijn echter zeer risicovolle en speculatieve beleggingen.

Voor langetermijnbeleggers zijn deze producten dan ook totaal niet interessant. Gebruik de VIX dan ook vooral als indicator voor volatiliteit, maar ga er niet in beleggen. Het kan als maatstaaf dienen voor het risico dat je op dit moment loopt als belegger. Als belegging zijn er echter betere alternatieven.