Laatste update op 1 augustus 2022
Kapitalisme is een veel bekritiseerd economisch systeem. Met zo’n systeem worden de rijksten alleen maar rijker terwijl de armen steeds minder overhouden. In tijden van economische voorspoed zou het financieel gezien met iedereen beter moeten gaan. De balans lijkt op dat moment echter alleen maar verder om te slaan ten gunste van de rijken.
Toch is het een noodzakelijk kwaad waar we mee moeten leren leven.
In mijn ogen is het een systeem wat blijvend is. Als individu heb je twee keuzes: je ertegen verzetten of er gebruik van maken. Ik zou je aan willen raden om vooral dat tweede te doen…
Wat is kapitalisme?
Het kan als volgt omschreven worden:
Binnen een kapitalistisch systeem wordt een vrije markt gedreven door vraag en aanbod. Typisch gezien bemoeit een overheid zich zo weinig mogelijk met deze markt. Een gezonde concurrentie zorgt ervoor dat prijzen laag blijven en er focus is op productiviteit.
De tegenhanger van het kapitalisme is het socialisme. Bij een socialistisch systeem zijn productiemiddelen en bedrijven in handen van de staat.
In Nederland heerst dus vooral een kapitalistisch klimaat. Iedereen is vrij om een onderneming te starten en winst te maken.
De voor- en nadelen van het kapitalisme
Het kapitalistisch systeem kent enkele grote voor- en nadelen.
Voordelen van het kapitalisme zijn onder andere:
- Het is een zelf-regulerend systeem.
- Het drijft innovatie.
- Het biedt veel persoonlijke vrijheid en mogelijkheden.
- Het leidt tot een hoger welvaartsniveau voor de gehele samenleving.
Onder het kapitalisme heerst een vrije markt die zichzelf reguleert door de balans tussen vraag en aanbod. Als de vraag hoog is, zullen prijzen hoger zijn en zal dat leiden tot meer winst. Als de vraag laag is dan worden producten goedkoper en kan dat tot verliezen leiden. Op die manier speelt het kapitalisme vanzelf in op producten en diensten waar veel behoefte naar is.
Je hebt als individu veel mogelijkheden binnen het kapitalisme. Je kunt zelf een bedrijf starten of als aandeelhouder mede-eigenaar worden van een grotere onderneming. De enige beperkingen die je hebt zijn de wet, je fantasie en de beschikbare mogelijkheden om kapitaal aan te boren.
Kortom: voor gedreven ondernemers is het kapitalisme een prettig stelsel.
Nadelen van het kapitalisme zijn echter:
- Het leidt tot grote verschillen tussen arm en rijk.
- Het is slecht voor het milieu.
- Sociale behoeftes in de maatschappij krijgen een lagere prioriteit.
Kapitalisme legt focus op winst en productiviteit. Dat gaat helaas vaak ten koste van het milieu.
Bovendien komen sociale behoeftes zoals lage ziektekosten, mantelzorg en hulp voor gehandicapten op een tweede plek. Het systeem is gebouwd op het feit dat mensen kunnen (en moeten) werken. Er is simpelweg geen ruimte voor mensen die dat niet kunnen.
Het grootste probleem is echter het grote verschil tussen arm en rijk wat erdoor kan ontstaan. Ondernemers houden het liefst zoveel mogelijk van de winst zelf. Miljardairs worden daardoor alleen maar rijker. De enige manier om die balans te herstellen is door het wettelijk vast te leggen middels een eerlijk belastingstelsel.
Waarom het blijvend is
Voor iedereen die zich nu wil verzetten tegen het kapitalisme: begin er niet aan. Het is onbegonnen werk en wel om de volgende redenen:
- Het is een gevolg van menselijk gedrag (met name hebzucht).
- Maatschappelijke behoeftes worden snel vervuld onder het kapitalisme.
- Het alternatief is het socialisme.
Hebzucht is een terugkerend menselijk gebrek die complete economieën drijft. Je ertegen verzetten is alsof je tegen een sterke stroming in wilt zwemmen: je kunt het proberen maar je wordt alsnog meegetrokken. De massa is hebzuchtig. Zolang dat zo blijft, zal kapitalisme een erg effectief financieel stelsel zijn.
Bovendien worden maatschappelijke behoeftes snel vervuld. Een goed voorbeeld is de snelheid waarmee er vaccins voor COVID-19 werden geproduceerd en verspreid. In een ongekend tempo hebben meerdere biotech bedrijven een vaccin op de markt weten te zetten. Het dient daardoor een maatschappelijk doel terwijl het ook de kas van deze bedrijven enorm zal spekken.
Het enige echte alternatief is socialisme. Je krijgt er mogelijk een meer eerlijke verdeling van rijkdom door. Helaas zullen ondernemers dan betere oorden zoeken. Bovendien ben je als maatschappij overgeleverd aan de staat. Iets wat een vrij land niet moet willen.
Maar als individu kun je het kapitalisme gebruiken om er zelf beter van te worden en je medemens te helpen. Als verzetten niet kan, dan kun je het beter omarmen.
Het kapitalisme zelf uitbuiten
Je hebt als individu veel mogelijkheden binnen een kapitalistisch stelsel. Wellicht zie je het echter niet direct. Zeker mensen die al jarenlang in loondienst vastzitten zien niet altijd de mogelijkheden. Zo kun je onder andere:
- Een eigen bedrijf starten.
- Mede-eigenaar van een onderneming worden door aandelen te kopen.
- Een handeltje vanuit je eigen huis beginnen van je eigen knutselwerk.
- Betaald worden voor het schrijven van nieuwsbrieven.
- Een boek schrijven en zelf uitgeven.
- Financieel onafhankelijk worden.
- Consultant worden en je eigen kennis verkopen.
- Freelance software schrijven terwijl je over de hele wereld reist met je laptop.
De mogelijkheden zijn praktisch eindeloos. Bovendien kun je zelf bijdragen aan een meer sociale maatschappij als je zelf eenmaal over de financiële middelen beschikt. Denk bijvoorbeeld aan vrijwilligerswerk, het doneren van geld of je vrije tijd gebruiken voor mantelzorg.
Daarmee creëer je zelf een kapitalistisch-socialistisch stelsel dus. Hebzucht heb je uiteindelijk zelf in de hand.
Conclusie
Het kapitalisme kent vele nadelen. In een vrije maatschappij is het echter een economisch systeem die niet meer weg zal gaan. Daar is het wereldwijd een te breed geaccepteerd stelsel voor.
Dat hoeft geen nadeel te zijn. Als individu biedt die vrijheid je de mogelijkheid om het systeem maximaal naar je hand te zetten. Mocht meer geld niet je doel zijn, dan biedt het je wel de financiële vrijheid om op sociaal vlak een steentje bij te dragen.
Verzet je er niet tegen, dat is verspilde energie. Buit het kapitalisme uit en laat het voor je werken.
